"Sən başqalarından fərqlisən" - Bu ifadə niyə sizi psixoloji tələyə salır?

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə amerikalı psixoloq Mark Trevers "Forbes” nəşrində yazıb.

O bildirir ki, belə ifadələr insanda özünü "uyğun" göstərmək öhdəliyi yaradır və insan təbii halında olmaq əvəzinə, müəyyən bir rolu davam etdirməyə məcbur qalır. Belə münasibətlər isə əslində şərtsiz sevgiyə deyil, gizli gözləntilərə əsaslanır.

"Sən digərlərindən fərqlisən” kimi ifadələr çox zaman unikallığın tanınması kimi qəbul edilir. Amma psixoloqun fikrincə, bu sözlər əks effekt verə bilər: onlar insana "adi insanlar” çevrəsindən kənarda olduğunu hiss etdirir və fərqlilik hissi ilə yanaşı tənha qalma, həddindən artıq ehtiyatlı davranmaq və rahat ola bilməmək duyğuları doğurur.

Araşdırmalardan biri göstərib ki, insan nə qədər çox özünü nəzarətdə saxlayırsa və sosial təmaslarda "doğru obrazı” yaratmağa çalışırsa, bir o qədər emosional enerjisini itirir, az həzz alır və digərləri ilə bağ qurmaqda çətinlik çəkir.

Belə sözlər insanı "digərlərindən fərqli olmaq” obrazına uyğunlaşmağa vadar edir. Xüsusilə romantik münasibətlərdə bu sosial təzyiq daha güclü olur. Psixoloji araşdırmalar göstərir ki, emosional bağlılıqda narahatlıq yaşayan şəxslər özlərini daha çox "ideal” göstərməyə çalışır və daim başqaları ilə müqayisə edilmək qorxusu yaşayırlar. Bu isə öz dəyərinə şübhə ilə yanaşma və daimi "xoş görünmə” ehtiyacı yaradır.

Bu "kompliment”lərin başqa bir təhlükəli tərəfi də odur ki, o, sizi başqalarından üstün göstərməklə, əslində, başqalarını dəyərdən salır və sizi müəyyən kalıba salmaq cəhdidir. Bu kalıba uyğun olan insan isə çox tələbkar olmayan, partnyorun rahatlığını pozmayan, nəzarət altında olan şəxsdir. Romantik münasibətlərdə belə "şərti qəbul” halları, yəni sevginin müəyyən davranışlara görə verilməsi, insanın özünü azad və dəyərli hiss etməsinə ciddi zərbə vurur. Nəticədə insan dəyişir, özünü sıxışdırır və olduğu kimi qalmaqdan uzaqlaşır.

Psixoloq Trevers hesab edir ki, münasibətlərdə bu cür sözlərə qarşı ayıq olmaq vacibdir. Sevgi və qəbul, fərqli olmaq şərtilə deyil, insanın olduğu kimi dəyərləndirilməsi ilə formalaşmalıdır.